Đêm ngày 04/2/2023, tức 14 tháng Giêng năm Quý Mão, tại Di tích Quốc gia đặc biệt đền Trần Thương xã Trần Hưng Đạo, UBND huyện và Ban Quản lý di tích quốc gia đặc biệt đền Trần Thương phối hợp tổ chức Lễ phát lương Đức Thánh Trần - Xuân Quý Mão năm 2023.Về dự buổi lễ có đồng chí Nguyễn Thị Doan, nguyên Ủy viên TW Đảng, nguyên Phó Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam, Chủ tịch Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam; Mai Tiến Dũng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ; tướng lĩnh lực lượng vũ trang là người con Lý Nhân; đồng chí Lê Thị Thủy, Ủy viên TW Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; đồng chí Đinh Thị Lụa, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy; đồng chí Trương Quốc Huy, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh, cùng các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thường trực HĐND, lãnh đạo UBND, Ủy ban MTTQ tỉnh, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh; lãnh đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh; đồng chí Trần Đức Thuấn - Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện; đồng chí Nguyễn Đức Nhương - Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện, Trưởng ban tổ chức lễ hội, các đồng chí Ủy viên BTV Huyện ủy, Thường trực HĐND, lãnh đạo UBND huyện cùng đông đảo người nhân dân địa phương và du khách thập phương đã về dự.
Các đại biểu dự buổi lễ
Lễ hội diễn ra ngay tại ngôi đền chính, là nơi Hưng Đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn chọn làm kho lương, cung cấp lương thảo cho quân đội trong các cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên - Mông thế kỷ thứ 13. Đền Trần Thương, xã Nhân Đạo nay là xã Trần Hưng Đạo là một trong 3 ngôi đền lớn của cả nước thờ Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn và các Bộ tướng có công trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông năm 1285. Đền còn là nơi lưu giữ nhiều di vật, cổ vật, đồ thờ tự đẹp, có giá trị nghệ thuật và lịch sử cao, phong phú về thể loại, đa dạng về chất liệu như: hoành phi, câu đối, đại tự, ngai thờ, lục bình, ngai đá, rùa đá và đặc biệt là thanh kiếm bạc chỉ được đem ra thờ vào những ngày lễ hội…Với những giá trị về lịch sử, văn hóa đặc sắc, năm 1989 đền Trần Thương đã được Bộ Văn hóa - Thông tin, nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng là Di tích lịch sử - văn hóa cấp Quốc gia. Ngày 23/12/2015, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 2367/QĐ-TTg xếp hạng Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật đền Trần Thương là di tích Quốc gia đặc biệt.
Ông Nguyễn Đức Nhương - Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện, Trưởng ban
tổ chức lễ hội phát biểu khai mạc lễ hội đền Trần Thương năm 2023
Nghi lễ phát lương truyền thông được thực hiện gồm các phần gồm: Lễ rước lương thảo từ kho lương vào trong đền làm lễ; lễ thắp nến, dâng hương và rước lương thảo vào hậu cung làm mật lễ. Lễ phát lương được phục dựng và duy trì tổ chức từ năm 2010 đến nay, tuy nhiên sau 03 năm gián đoạn do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, Lễ phát lương Đức Thánh Trần năm 2023 được tổ chức trở lại với quy mô lớn. Trong đó, nét đổi mới nhất chính là việc tổ chức lễ hội được chính quyền giao hoàn toàn cho nhân dân địa phương tổ chức theo tinh thần lễ hội thực sự thuộc về nhân dân, do nhân dân tổ chức và hưởng thụ, các cấp chính quyền địa phương chỉ hướng dẫn và định hướng người dân tổ chức lễ hội theo đúng quy định của nhà nước. Tại Lễ phát lương năm nay, ông Đặng Thanh Bình, người cao tuổi xã Trần Hưng Đạo đã vinh dự thay mặt nhân dân lên tấu Văn trình trước anh linh Đức Thánh Trần. Văn trình đã ổn lại cảnh tưởng đánh giặc cũng như phát lương khao quân dân sau khi đánh thắng giặc Nguyên Mông lần thứ 3 năm 1288.
Kết thúc phần tấu Văn trình, nghi lễ tâm linh do Thượng tọa, đại đức của Ban nghi lễ Trương ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam chủ trì đã được diễn ra trong không khí trang nghiêm.
Năm nay, đáp ứng nhu cầu tâm linh của nhân dân và du khách gần xa, Ban tổ chức đã chuẩn bị 17 vạn túi lương và bố trí 19 điểm phát lương ngoài cổng đền để tránh ùn tắc và đảm bảo an ninh trật tự.Các túi lương được làm bằng vải điều, màu đỏ tượng trưng cho Hỏa, màu vàng của chữ tượng trưng cho Thổ, tượng trưng cho sự bền vững, ánh sáng văn minh của nền nông nghiệp. Bên trong túi lương là các loại ngũ cốc - sản vật của vùng quê Nhân Đạo, đó là gạo nếp cái hoa vàng, đậu tương, ngô đỏ… Theo quan niệm của người dân túi lương là lộc ban, cũng là lời nguyện của Đức Thánh Trần phù hộ cho một năm quốc thái dân an, một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, nhà nhà no ấm. Trong không gian thiêng của đền Trần Thương, Lễ phát lương được tiến hành với những nghi thức truyền thống nguyện cầu cho một năm sung túc, no đủ, hạnh phúc cho mọi nhà. Đây là một sự kiện văn hóa có ý nghĩa to lớn đối với nhân dân Lý Nhân nói riêng, nhân dân Hà Nam nói chung.
Người dân được nhận túi lương từ các cửa phát lương tại đền Trần Thương
Lễ hội không chỉ thể hiện sự trân trọng, giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa của địa phương, tưởng nhớ những cống hiến, hy sinh của các bậc tiền nhân trong sự nghiệp chống giặc ngoại xâm, bảo vệ độc lập, chủ quyền và xây dựng đất nước mà còn là dịp để tỏ lòng tôn kính, biết ơn sâu sắc với Đức thánh trần của nhân dân cả nước nói chung, nhân dân huyện Lý Nhân nói riêng.
Ban biên tập